door Chris Reinders
Ze wil zo graag dat kinderen en jong volwassenen met plezier naar school gaan en les krijgen van leerkrachten die hen echt zien, echt begrijpen en met hen willen samenwerken.
Dat zijn de eerste woorden in het voorwoord van Zie hoe mooi ik ben, hoe werkelijk begrip voor leerlingen alles verandert.
In het boek vertelt auteur en oud-godsdienstdocent Sonja Zwart in zevenentwintig in lengte sterk variërende hoofdstukken ‘ervaringsverhalen’ en biedt ze ‘praktische handreikingen’ voor leraren die zich weleens machteloos, gespannen en onzeker voelen.
Maar ook voor leraren die al ‘zeer tevreden’ leerlingen hebben, is het boek de moeite waard, stelt ze. Zwart benadrukt in haar voorwoord dat ze veel ervaring heeft opgedaan in klassen met leerlingen tussen de 12 en 19 jaar en van vmbo- tot en met gymnasiumniveau.
Ervaringsverhalen
Behoeften zonder oordelen is de titel van hoofdstuk 4 waarin Zwart beschrijft hoe het haar verging in een groep van zestien vmbo-leerlingen met leerwegondersteuning. Die klas nam ze over nadat ze een half jaar les had gegeven aan havo- en vwo-leerlingen.
Na een gesprekje met dwarse leerling, realiseerde Zwart zich dat ‘macht over’ averechts zou werken. ‘De behoeften van de leerling waren precies dezelfde als die van mij, namelijk gehoord en begrepen worden. Als je naar leerlingen luistert, leer je hen verbinding te houden met hun behoeften en kun je van hen leren,’ is de les die Zwart de lezers voorhoudt.
Oefeningen
Elk hoofdstuk van Zie hoe mooi ik ben … sluit af met een oefening. In een uitgebreide en minder uitgebreide vorm. Die bij hoofdstuk 7 ( titel: Wat is emotionele afhankelijkheid ? ) bijvoorbeeld is een oefening over boosheid: ‘Probeer je één of meerdere momenten voor de geest te halen dat je boos was op een leerling. Wat stimuleerde je boosheid, wat was de aanleiding? Wat deed of zei de leerling precies?
De behoeften van de leerling waren precies dezelfde als die van mij, namelijk gehoord en begrepen worden.
Sonja Zwart, schrijfster Zie hoe mooi ik ben….
Probeer de zuivere waarneming op te schrijven en deze niet te verwarren met jouw interpretatie’. Of bij hoofdstuk 22 ( titel: Succeslessen): ‘Neem een les van jezelf op je telefoon op en luister hem aan het eind van je dag eens af. Wat valt je op? Vanuit welke rollen heb je gesproken?’
Noodzaak
Zwart sluit het boek af met een zeer persoonlijk verhaal. In Mijn eigen schooltijd en de noodzaak voor dit boek vertelt ze dat ze dat ze in de derde klas van de middelbare school slachtoffer was van seksueel misbruik door een 42-jarige man.
Haar cijfers gingen in dat schooljaar schrikbarend achteruit, maar de werkelijke reden daarvan kon ze aan niemand kwijt. Geen van de docenten informeerde waarom haar cijfers zo naar beneden gingen. Ook de conrector vroeg niet door toen ze hard huilend bij hem kwam nadat een vriendje de verkering had verbroken.
‘Mijn diepste wens is dat docenten iets leren van dit boek, zodat ze leerlingen, die bijvoorbeeld heel hard huilen, kunnen horen en het niet bij één gesprek laten’.
Koop ‘Zie hoe mooi ik ben…’ en steun Stichting veilig Onderwijs.
Bestel het boek bij uitgeverij Gopher en voeg bij de opmerkingen SVO toe. Voor elk verkocht boek gaat 5% naar Stichting Veilig Onderwijs.